Phong cách kiến trúc Colonial

Phong cách kiến trúc Colonial được khá nhiều người tại Việt Nam biết đến với tên gọi phong cách kiến trúc thuộc địa.

Để hiểu được phong cách kiến trúc này, hãy cùng Okkovn lùi lại thế 17 tại Mỹ, đây chính là thời điểm những ngôi nhà theo phong cách Colonial lần đầu tiên được xây dựng:

Table of Contents

Lịch sử phong cách kiến trúc Colonial

Một điều mà nhiều người nhầm lẫn là phong cách thuộc địa là phong cách truyền thống của Mỹ thực chất là phong cách của các quốc gia thuộc địa Anh hoặc Anh.

Kiến trúc Colonial (thuộc địa) là kết hợp nhiều phong cách ra đời trong suốt những năm 1600 và 1700, khi đó nước Mỹ đang nằm dưới sự cai trị của thực dân Anh và những người định cư tại các thuộc địa khác đã mang theo các kỹ thuật và phong cách xây dựng của riêng họ vào Mỹ.

Những người định cư Anh, Hà Lan, Pháp và Tây Ban Nha, về cơ bản phải điều chỉnh phong cách bản địa của họ theo sự sẵn có của vật liệu, khí hậu và điều kiện thời tiết tại Mỹ bấy giờ. Chính vì vậy, trên khắp nước Mỹ, các loại nhà theo phong cách thuộc địa khác nhau – do những người định cư từ các khu vực này xây dựng – mỗi loại đều có những đặc điểm riêng biệt.

Ngày nay, phong cách Colonial vẫn là một trong những phong cách kiến trúc phổ biến nhất tại Mỹ, nếu bạn xem các bộ phim Mỹ hiện tại có khung cảnh vùng ven bạn sẽ bắt gặp phong cách kiến trúc Colonial. Một điều hài hước là Okkovn ( thật ra người đang viết bài này) nhận ra, các bộ phim kinh dị thường diễn ra tại nơi có các căn nhà theo phong cách kiến trúc Colonial.

Phong cách kiến trúc Colonial (hay còn gọi phong cách kiến trúc thuộc địa) trong phim phim cọnujring

Kiến trúc Colonial là một thuật ngữ rộng, bao gồm nhiều phong cách kiến trúc khác nhau phản ánh ảnh hưởng đa văn hóa của những người định cư ban đầu tại Mỹ, bao gồm các kiểu nhà như Saltbox, Georgian, Cape Cod, French Colonial, Spanish Colonial, Dutch Colonial và nhiều kiểu khác.

Đặc điểm chính của nhà theo phong cách Colonial

Thiết kế truyền thống, đơn giản
Ngoại thất đơn giản, ít chi tiết trang trí
Vật liệu xây dựng tùy theo vùng và thời kỳ, có thể là gỗ, gạch hoặc đá
Hình dạng chữ nhật, đối xứng
Cửa chính đặt ở trung tâm
Lối vào đối xứng, thường có cột trang trí phía trước
Cửa sổ đôi theo phong cách sash
Cửa sổ mái (dormer windows) trong một số biến thể
Cầu thang trung tâm lớn với lối vào trang trọng
Cửa sổ nhỏ có nhiều ô kính trong phong cách Colonial nguyên bản, cửa sổ lớn hơn trong phong cách Colonial Revival hoặc Neo-Colonial
Cùng số lượng cửa sổ hai bên cửa chính
Cửa chớp trang trí
Thường có hai hoặc ba tầng
Không gian sinh hoạt chung nằm ở tầng trệt
Phòng ngủ ở tầng hai hoặc ba
Mái dốc đứng với đầu hồi hai bên
Ống khói trung tâm hoặc hai ống khói ở hai đầu nhà
Sâu một phòng, rộng hai hoặc ba phòng
Phong cách Colonial Revival có thể có gara, tạo nên mặt tiền bất đối xứng hơn
Sử dụng màu trung tính, nhẹ nhàng

Các loại nhà theo phong cách Colonial

1. Saltbox

Đặc điểm:
- Mái dốc không đối xứng
- Thường có lớp ốp gỗ bên ngoài
- Sử dụng gỗ địa phương, kết cấu dầm gỗ
- Ống khói trung tâm
Khu vực phổ biến:
- Phổ biến ở các bang vùng Đông Bắc như Massachusetts và Connecticut

2. Georgian

Đặc điểm:
- Kiến trúc đối xứng hoàn hảo, tuân theo tỷ lệ vàng
- Hình dạng vuông hoặc chữ nhật
- Hai ống khói đối xứng hai bên mái nhà
- Cửa chính đặt chính giữa, được trang trí với cột và chi tiết trang trí
- Xuất hiện phổ biến từ năm 1714 đến 1830 dưới triều đại các vua George của Anh
Khu vực phổ biến:
- Phổ biến tại vùng Đông Bắc và miền Nam Hoa Kỳ

3. Cape Cod

Đặc điểm:
- Xuất hiện từ năm 1690 đến 1850
- Hình dạng hộp chữ nhật, mái dốc đứng
- Cửa chính đặt ở trung tâm
- Phong cách này phát triển mạnh vào những năm 1920–1950
Khu vực phổ biến:
- Phổ biến ở vùng New England và khắp nước Mỹ

4. French Colonial

Đặc điểm:
- Hình dạng vuông, đối xứng
- Mái dốc đứng hoặc mái hông
- Hành lang rộng bao quanh tầng dưới và trên
- Cửa chính dạng cửa đôi theo phong cách Pháp
Khu vực phổ biến:
- Chủ yếu xuất hiện ở miền Đông Nam Hoa Kỳ, đặc biệt là Louisiana

5. Spanish Colonial

Đặc điểm:
- Tường trát vữa trắng
- Mái ngói đất nung đỏ
- Dầm gỗ lộ thiên, kiến trúc mộc mạc
- Có sân trong bên trong hoặc bên ngoài
Khu vực phổ biến:
- Xuất hiện nhiều ở Đông Nam, Tây Nam Hoa Kỳ và California

6. Dutch Colonial

Đặc điểm:
- Mái kiểu “Dutch Roof” (mái gambrel đối xứng, có độ dốc lớn)
- Thường có mái hiên kéo dài tạo cảm giác giống nhà kho
- Cửa ra vào và cửa chớp làm bằng gỗ
- Có ống khói ở một hoặc cả hai đầu nhà
Khu vực phổ biến:
- Phổ biến ở vùng Đông Bắc Hoa Kỳ từ thế kỷ 18

7. Southern Colonial

Đặc điểm:
- Nhà lớn hai đến ba tầng
- Có hàng cột phía trước nhà (colonnades)
- Nhiều đường phào chỉ trang trí cả bên trong lẫn bên ngoài
- Kiến trúc gần giống phong cách Greek Revival
Khu vực phổ biến:
- Xuất hiện nhiều tại các tiểu bang miền Nam Hoa Kỳ

8. Colonial Revival

Đặc điểm:
- Xuất hiện từ cuối thế kỷ 19, tái hiện phong cách Colonial nguyên bản nhưng với chi tiết trang trí kiểu Victorian
- Bố cục đơn giản, cửa sổ đối xứng
- Mái gable, hip hoặc gambrel
- Kết hợp các yếu tố trang trí như phào chỉ, cửa vòm và cửa sổ lớn
Khu vực phổ biến:
- Phổ biến ở vùng Đông Bắc và Washington D.C.

Ưu và nhược điểm của nhà phong cách Colonial

Ưu điểm:

✅ Thiết kế đơn giản, cổ điển
✅ Tính thẩm mỹ lâu dài, dễ bán lại
✅ Phòng rộng rãi, thích hợp cho gia đình
✅ Bố cục dễ trang trí và cải tạo

Nhược điểm:

❌ Bố cục hai tầng không phù hợp cho người gặp vấn đề về di chuyển
❌ Có thể quá truyền thống so với thị hiếu hiện đại
❌ Thiết kế nhiều phòng riêng biệt, không phù hợp với không gian mở
❌ Nhà lớn đồng nghĩa với chi phí năng lượng cao hơn
❌ Thiết kế phổ biến có thể khiến phong cách trở nên “quá quen thuộc”

Nội thất thường sử dụng cho phong cách Colonial

Nội thất sang trọng nhưng ấm cúng, sử dụng gỗ tự nhiên, cầu thang lớn, sàn gỗ đánh bóng, phào chỉ, tường ốp gỗ
Lò sưởi là điểm nhấn trong phòng khách
Đồ nội thất: Ghế cabriole, bàn chân vuốt, tủ gỗ cao (highboy)
Vải trang trí: Len, đay, cói, sisal, thảm bện
Màu sắc: Trầm, trung tính như nâu, đỏ gạch, vàng đất, trắng

Đối với Okkovn studio

Nhà phong cách Colonial vẫn là một phần quan trọng trong kiến trúc Mỹ, từ những ngôi nhà lịch sử ở New England đến các phiên bản tái hiện Colonial Revival và Neo-Colonial hiện đại. Thiết kế này kết hợp tính thực tiễn, thẩm mỹ cổ điển và sự ấm cúng, giúp nó luôn giữ được sức hút qua nhiều thế kỷ.